AANDACHT
Blote wortel plantgoed is leverbaar van half november tot eind maart,
het ideale plantseizoen voor succesvolle aanplant.
Zanthoxylum simulans - Szechuanpeper
Chinese Szechuanpeper: doornige struik met aromatische rode dopvruchten; rijpt in oktober, pittig-citroenachtig kruid, winterhard tot ca. –18 °C, zonnige standplaats.
| Maat: Blote wortel - 2 jaar |
| Licht: volle zon, zon tot halfschaduw |
| Syntropie: 80% - 100% licht (emergent), 60% - 80% licht (high) |
| Bodem pH: licht zuur, neutraal, licht alkalisch |
| Vochtigheid: fris |
| Pluk: begin oktober |
Oorsprong en achtergrond
Zanthoxylum simulans, de Szechuanpeper, is een doornige heester of kleine boom uit de citrusfamilie (Rutaceae), afkomstig uit de bergen van Centraal- en West-China.
Hij werd al eeuwen geleden gecultiveerd in de Chinese keuken en kruidengeneeskunde. De soort wordt vaak verward met Zanthoxylum piperitum uit Japan, maar ‘simulans’ is het oorspronkelijke Chinese type, bekend uit de provincie Sichuan, waar het de naam Huā jiāo draagt — letterlijk “bloempeper”.
In Europa vond hij pas in de 20e eeuw ingang, eerst als botanische curiositeit, daarna als eetbare en aromatische heester voor de tuin.
Vruchten
De vruchtjes zijn kleine, ronde kokertjes (ongeveer 4–5 mm) die bij rijping roodbruin tot karmijnrood worden en dan openspringen om hun glanzend zwarte zaadjes vrij te geven.
Niet de zaden, maar de vruchtschillen zijn het aromatische deel: ze bevatten essentiële oliën en citrusachtige alkaloïden die de tong een lichte tinteling of verdovend gevoel geven — hét kenmerk van Szechuanpeper.
De smaak is verrassend complex: een mix van citroen, bloemen en peperwarmte, maar zonder echte scherpte. In verse vorm geurt de peper fris en citralachtig; eenmaal gedroogd wordt het aroma warmer en kruidiger.
Rijping
De plant bloeit in juni–juli met kleine, geelgroene schermen, gevolgd door vruchtvorming in augustus–september. De kokertjes rijpen in oktober, net voor de eerste nachtvorst, en kunnen dan geoogst en gedroogd worden. In gunstige jaren geeft de struik een rijke oogst van aromatische pepertrosjes.
Culinair
De gedroogde dopvruchten worden gebruikt als kruid in Aziatische gerechten en pepermengsels zoals Chinese five spice. Ze geven een fris-citroenachtig aroma en een prikkelend mondgevoel dat de smaakpapillen opent — uitstekend bij tofu, kip, groenten of citrusdesserts.
Ook jonge blaadjes en bloesems zijn licht aromatisch en kunnen als kruidige toets in salades of infusies gebruikt worden. Het gedroogde blad kun je zoals laurier als smaakmaker gebruiken.
In de tuin kan de plant dienen als lokale bron van een echte specerij, mits een zonnige, warme standplaats.
Boomverzorging en onderhoud
Zanthoxylum simulans groeit uit tot een middelgrote, doornige struik of kleine boom van 3 tot 5 meter hoog, met grijze, kurkachtige schors vol kleine stekeltjes. De bladeren zijn geveerd, aromatisch en citroenachtig geurend bij kneuzing.
De plant houdt van zonnige, warme en beschutte plaatsen en verdraagt lichte vorst tot ongeveer -18 °C, mits goed afgehard. In koude streken kan hij als meerstammige struik teruglopen tot aan de basis en weer uitlopen in het voorjaar.
De bodem moet goed doorlatend, humusrijk en licht zuur tot neutraal zijn (pH 6–7). Vermijd natte voeten in de winter.
Snoei na de oogst om de struik open te houden en nieuwe vruchtbare takken te stimuleren.
Bestuiving
Een plant is voldoende om vrucht te dragen. Hij kan ook kruisen met andere zanthoxylums zoals de Z. armatum (Timut), Z. bungeanum of de Z. piperitum...
De bloemen worden rijk bezocht door bijen en zweefvliegen, wat de plant ook ecologisch interessant maakt.